Αη Νικόλας Βουνού η Κρεμαστός 2009

Τετάρτη 20 Μάη 2009:Η Γιορτή του Αη Νικόλα στο Βουνό Αμπελοκήπων Καστοριάς.Διοργάνωση Πολιτιστικός Σύλλογος Αμπελοκήπων

Οι Εκδηλώσεις στο Βουνό

Με τη συμμετοχή πολλών συγχωριανών μας αλλά και κατοίκων από άλλα χωριά,πολλοί από τους οποίους είναι κάθε χρόνο τέτοια μέρα στο Βουνό, και με την παρουσία των Δημοτικών Αρχών του Δήμου ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ ,γιορτάστηκε και φέτος ,όπως και κάθε χρόνο στις 20 Μάη,ο «Αη Νικόλας Βουνό» η «Καλοκαιρινός Αη Νικόλας» ή «Κρεμαστός» Αμπελοκήπων.Το τελευταίο προσωνύμιο έχει δοθεί από επισκέπτες λόγω της θέσης «σπηλαιώδους εκκλησίας»,που μοιάζει να «κρέμεται» ψηλά στο βράχο..
Το Πρωϊ τελέσθηκε Θεία Λειτουργία,ψηλά στη Σπηλιά,όπου η μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου,με ιερέα τον παπα Γιάννη Τουλκαρίδη,ιερέα Πτεριάς που έρχεται κάθε χρόνο ειδικά για τη γιορτή αυτή τα τελευταία χρόνια.
Ακολούθησε μικρή δεξίωση με σπιτικά φαγητά και κεράσματα από τους «Βουνίσιους Επιτρόπους» της Εκκλησίας,τον Ηλία Παπαδόπουλο και Αντώνη Ξανθόπουλο που μαζί με τις γυναίκες τους Μαριάνθη και Στέλα,φροντίζουν φιλότιμα χρόνια τώρα το μικρό εξωκκλήσι.Φωτογραφικά στιγμιότυπα δείχνουν παρακάτω τον Ναό ,το εκκλησίασμα αλλά και το τοπίο του Βουνού γύρω.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αμπελοκήπων ,στο μικρό πλάτωμα στους πρόποδες του Βουνού,μέσα στη χαράδρα,στο Κιόσκι και στο χώρο που έχει διαμορφώσει με δική του φροντίδα είχε μικρό γλέντι για τους επισκέπτες με ψητά(σουβλάκια,λουκάνικα) και μουσική με τη φροντίδα των μελών του ΔΣ (Τάσος Ντίνας ,πρόεδρος/Χαρούλα Νικοπούλου,αντιπρόεδρος/Αρετή Νικοπούλου ,γραμματέας και Μέλη Δημήτρης Λυγούρας,Βασίλης Τσιγάρας,Αφροδίτη Ρουσκοπούλου).

Το παρόν έδωσαν ο Δήμαρχος Δημ.Τσιόγκας,ο Πρόεδρος Δημ.Συμβ Κώστας Αντωνόπουλος,ο Πρόεδρος ΤΣ Μίμης Δημητριάδης και πλήθος κόσμου.

Σημειώνεται ότι η γιορτή αφορά τον ίδιο Αγιο Νικόλαο,επίσκοπο Μύρων Νικαίας Μικράς Ασίας,γνωστού ως προστάτη των ναυτικών κύρια, που εορτάζεται γενικά στις 6 Δεκεμβρίου.Στις 20 Μαϊου εορτάζεται η «Ανακομιδή των Λειψάνων» του Αγίου και οι παλιότεροι για να ξεχωρίζουν τη γιορτή μιλούσαν για «Καλουκιρνό Αη Νικόλα» σε διάκριση με τον «χειμουνιάτικου»

Μικρό Ιστορικό του Αη Νικόλα στο Βουνό

Γραπτές ιστορικές πηγές για τον χρόνο ίδρυσης του «Αη Νικόλα στο Βουνό» δεν υπάρχουν.
Σύμφωνα όμως με προφορικές διηγήσεις και παραδόσεις (Ηλίας Παπαδόπουλος που άκουσε από γεροντότερους του χωριού αλλά και άλλων χωριών γύρω) λέγεται ότι το εξωκκλήσι πρωτο-ιδρύθηκε σε άλλη θέση,πιο βόρεια στο Βουνό,στο λάκκο,όπου το λατομείο ΚΕΑΥΜ,πιο ψηλά,στην Σπηλιά που φαίνεται από μακριά(θέση «Μαλαπέστα»).Λέγεται ότι ιδρύθηκε από Κορησιώτη κάτοικο,μοναχό που είδε στον ύπνο του τον Αη Νικόλα που του υπέδειξε και την θέση αυτή για να κτίσει το εκκλησάκι του.Η θέση αυτή είχε σχετικά εύκολη πρόσβαση και το εκκλησάκι (ή μοναχικό «Ησυχαστήριο- ή "κάθισμα"-κελί) τύχαινε βανδαλισμού από ιερόσυλους επιδρομείς και γι αυτό αργότερα μεταφέρθηκε στην σημερινή σπηλιά που είναι ψηλά στον απόκρημνο βράχο και η προσπέλαση είναι δύσκολη και μόνο από την σκάλα με τα πολλά σκαλιά, που τότε ήταν και πιό «ακροβατικής κατασκευής» ,περισσότερο απροσπέλαστη.
Η επιλογή της θέσης και η τεχνική ανοικοδόμησης,παραπέμπει στον τρόπο κατασκευής των απόμακρων κελιών του μοναχισμού των Μετεώρων.Εχει απλή,φτωχική κατασκευή,ορθογώνια κάτοψη,περίπου 30-40μ2 και το ιερό είναι μέσα σε φυσική κοιλότητα του βράχου.Δίπλα,μεταξύ ναού και βράχου,στην βόρειο-ανατολική πλευρά,υπάρχουν τρείς φυσικές δεξαμενές νερού-κοιλότητες στο βράχο που είναι εσωτερικά επιχρισμένες με το παλιό παραδοσιακό κονίαμα «κουρασάνι» της βυζαντινής ή μεταβυζαντινής περιόδου και συγκεντρώνουν νερό ,σταγόνα-σταγόνα,από τις φυσικές χαραμάδες των ασβεστολιθικών πετρωμάτων του βράχου.Μέσα στη Σπηλιά υπάρχει,χάρη σ’αυτήν την υγρασία και ένα δένδρο «κακαβιά».(βλ.φωτογραφίες)

Αν αληθεύει η παράδοση για Κορησιώτες μοναχούς,ίσως να πρόκειται για τους γνωστούς δύο μοναχούς αδελφούς Διονύσιο(μετέπειτα ιδρυτή Κτητορα της Μονής Διονυσίου στο Αγιο Ορος) και του αδελφού του Θεοδοσίου (μετέπειτα Μητροπολίτη Τραπεζούντος με Αυτοκράτορα τον Αλέξιο Γ’ Κομνηνό,μετά την πτώση της Πόλης).Οι δύο μοναχοί έζησαν τον 14 ο αιώνα μΧ και η Μονή Διονυσίου ιδρύθηκε γύρω στα 1370μ.Χ. Ισως λοιπόν οι δύο αδελφοί πριν αναχωρήσουν για Αγιο Ορος να ίδρυσαν το εκκλησάκι του Αη Νικόλα σαν μικρό ασκητικό «Ησυχαστήριο»(κελί μοναχών) στη Σπηλιά του Βουνού «Μαλαπέστα» είτε κάποιοι συγχωριανοί τους,ίσως μεταγενέστεροι,παρακινούμενοι από το παράδειγμά τους.Χρειάζεται παραπέρα έρευνα για εξακρίβωση της πραγματικής χρονολογίας ίδρυσης.

Ιστορικό Ζημιών,Επισκευών & Συντήρησης του Ναϊδρίου στο Βουνό.

Το εκκλησάκι του «Αη Νικόλα» και στην νέα του θέση,αν και πιο δυσπρόσιτο,έχει υποστεί ζημίες και βανδαλισμούς από ιερόσυλους.Μάλιστα γύρω στο 1968 πήρε φωτιά από αμέλεια κάποιου που πήγε να διανυκτερεύσει και έβαλε φωτιά μέσα με πολλά κεριά να ζεσταθεί φαίνεται και άρπαξε φωτιά η ξύλινη στέγη και μισοκαταστράφηκε το εκκλησάκι και πολλές εικόνες.Γλύτωσε η εικόνα του Παντοκράτορα και ορισμένες παλιές ακόμη που βρίσκονται αναρτημένες στους τοίχους.
Στην επισκευή,έβαλαν πολλή προσωπική δουλειά αρκετοί κάτοικοι του χωριού.Εκείνος όμως που άφησε εποχή για την δύσκολη και βαριά δουλειά στο εκκλησάκι ήταν ο μακαρίτης ο μπαρμπα Κώστας Βολογιάννης(ανεβοκατέβαινε τις σκάλες αεράτα με ένα σακι σιμέντο στην πλάτη και δυό σιμεντόλιθους στα χέρια!) ,όπως διηγούνται οι σημερινοί «βουνίσιοι επίτροποι» Ηλίας Παπαδόπουλος και Αντώνης Ξανθόπουλος που δούλευαν μαζί του αρκετά χρόνια στην φροντίδα του Αη Νικόλα και κουβαλούσαν υλικά,αμμοχάλικα,σιμέντα,σιμεντόλιοθους με τα γαϊδουράκια και τα ανέβαζαν με τα χέρια.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε και την συμβολή κάποιων κατοίκων από την Μηλίτσα ,όπως του Μπαρμπα Τζέλη,μόνο που εκείνη την περίοδο δημιούργησαν θέμα και φιλονικία με τον παππού Βολογιάννη «τίνος είναι ο Αη Νικόλας?».Μάλιστα ο Μπαρμπα Τζέλης,με δωρεές ομογενών και των 2 χωριών έβαλε καμπάνα με την επιγραφή «Δωρεά 1959-Κοινότης Μηλίτσα!» που υπάρχει μέχρι σήμερα και όξυνε παλιές διαφωνίες.Η διαφωνία λύθηκε οριστικά με την μεσολάβηση του Δεσπότη Καστοριάς Γρηγορίου του Α’, που αποφάνθηκε ότι το εξωκκλήσι είναι των Αμπελοκήπων.Ετσι κι αλλοιώς ευρίσκονταν στα διοικητικα όρια της Κοινότητας Αμπελοκήπων και κακώς είχε τεθεί θέμα.

Ηταν όμως μια λυπηρή ιστορία γιατί ο Αη Νικόλας είναι Αγιος όλων των πιστών και έτσι πρέπει να τον τιμούμε και να απονέμουμε τα εύσημα σε όλους όσους φροντίζουν το εξωκκλήσι ,άσχετα από πού είναι.
Βέβαια το εκκλησάκι χρειάζεται οικοδομικές επεμβάσεις «αναπαλαίωσης» για να επανέλθει στην αρχική μορφή,χωρίς σιμεντόλιθους και λαμαρίνες αλλά με πέτρα ,ξύλο και λαμαρίνες αλλά και ανακατασκευή της σκάλας.Αυτό επιβάλει ο σεβασμός προς τον Αγιο, αλλά παράλληλα, έτσι θα μπορεί η περιοχή να αποτελέσει τόπο και «φυσιολατρικών περιηγήσεων» και προβολής του Χωριού.

Εικόνες & Αγιογραφίες του Αη Νικόλα

Αποτυπώσαμε φωτογραφικά εικόνες που είναι δωρεές πιστών (τάματα).Από όσες γράφουν χρονολογία διαπιστώσαμε τις παλιότερες του 1925,ζωγραφισμένες σε κοινή λαμαρίνα.Σίγουρα χρειάζεται λεπτομερέστερη καταγραφή και χρονολόγηση αλλά και κάποια φροντίδα επιτήρησης για να μην χαθούν.

Το Φυσικό τοπίο,η Σπηλιά της Εκκλησίας και Σπηλιά του Αγιάσματος Αη Νικόλα

Πέρα από την ιερότητα του χώρου,το τοπίο αποζημιώνει τον επισκέπτη με την εξαιρετική θέα.
Απόκρημνοι βράχοι με πολλές σπηλιές,άγρια βλάστηση με θαμνώδη και πολλά δένδρα «Κακαβιές»,μονοπάτι ανάβασης με προστατευτικό ξύλινο κάγκελο από κορμοξυλεία και κάπου κάπου κανένα παγκάκι ,να πάρει μια ανάσα ο επισκέπτης,μέχρι τα ριζά του βουνού ,όπου αρχίζει η σχεδόν κατακόρυφη σκάλα με τα πολλά σκαλιά,με ανάμικτα υλικά,λίγα παλιά ξύλα,σιμέντα,σίδερα,λαμαρίνες που οδηγούν τον επισκέπτη ψηλά στη δροσερή σπηλιά.
Από κεί μπορεί κανείς να θαυμάσει το φυσικό τοπίο,να δεί τους οικισμούς Αμπελόκηποι,Αργος,Καστοριά,την Λίμνη,την γύρω πεδιάδα αλλά και τα βουνά του Γράμμου στο βάθος.. Καθώς αγναντεύει κανείς από κει πάνω παρατηρεί στα αριστερά του τους απόκρημνους κομμένους ασβεστολιθικών πετρωμάτων βράχους και ψηλά μια σπηλιά(απροσπέλαστη) ενώ στα ριζά του βουνού,όπου φαίνεται πυκνός «κισσός»(βάγια) κρύβεται η είσοδος της άλλης Σπηλιάς του Αγιάσματος Αη Νικόλα. Κάπου παραπέρα στην πλαγιά διακρίνονται και ίχνη από το παλιό Κωσταραζινό μονοπάτι που οδηγούσε ψηλά στο παλιό Κωσταράζι
Χρειάζεται λίγη απλή ορειβατική τεχνική για να ανέβει κανείς στη Σπηλιά, εκεί στο «Αγίασμα» αλλά αξίζει τον κόπο.Στην αρχή όρθιος αλλά μετά σκυφτά και με ένα κερί στο χέρι μπορεί κανείς να φθάσει σε βάθος 70μ περίπου και να πάρει νερό «Αγίασμα» από μικρή «γούρνα» που υπάρχει εκεί.
Για την κατάβαση-επιστροφή μπορεί κανείς να εξασκηθεί γλιστρώντας στην απότομη πλαγιά πάνω στα πετρώδη αμμοχάλικα για να κατέβει πιο γρήγορα,πιάνοντας κάπου κάπου τα δενδρύλια,όπως κάναμε παρέες μικροί παλιότερα όταν ανεβαίναμε στη γιορτή του Αη Νικόλα ή και άλλες φορές το χρόνο.

Ο Αη Νικόλας Βουνού η Κρεμαστός στο Internet.

Το φυσικό τοπίο της περιοχής τράβηξε το ενδιαφέρον περιηγητών.Ηταν ευχάριστη εκπληξη που εντοπίσαμε Ιστοσελίδα Φυσιολατρικού Περιηγητικού Ενδιαφέροντος με άρθρο για τον «Αη Νικόλα τον Κρεμαστό».Μια παρέα φίλων από το Αργος Ορεστικό με τον τίτλο «CyberoΤσαρκα» επισκέφθηκε ,φωτογράφισε την περιοχή και παρουσιάζει τις εντυπώσεις της στην Ιστοσελίδα τους.

Μπορείτε να δείτε την Ιστοσελίδα τους κάνοντας εδώ ΚΛΙΚ CyberόΤσαρκα»

Ακόμη να δείτε,μια περιήγηση της Ομάδας στον Αη Νικόλα,το 2007, σε ένα μικρό VIDEO εδώ με ΚΛΙΚ VIDEO

Παλιότερες Φωτογραφίες από Εκδηλώσεις Αη Νικόλα στο Βουνό

Τα τελευταία χρόνια που ο Σύλλογος του χωριού διοργανώνει τις εκδηλώσεις υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες.Από παλιό αρχείο Φωτογραφικού Υλικού του Χωριού που συγκέντρωσε ο Σύλλογος βρήκαμε και μερικές παλιές φωτογραφίες ,τότε που όλοι πήγαιναν και με τα γαϊδουράκια τους και στο γυρισμό σταματούσαν όλοι μαζί και με τον παπά του χωριού στο πλάτωμα μέσα στην χαράδρα να «τσιμπήσουν κάτι».Θα τις συπληρώσουμε σταδιακά εδώ

Πρόσφατα φωτογραφικά στιγμιότυπα Αη Νικόλας Βουνό 20 5 2009

η απέναντι σπηλιά.Χαμηλά

στα βάγια,η είσοδος της Σπηλιάς

Αγιάσματος Αη Νικόλα.ακρη δεξιά

παλιό Κωσταραζινό μονοπάτι,για ανάβαση

στο παλιό Κωσταράζι

Μήτσος Κατσαούνης ,στάση...

ανεβαίνοντας......

Θεία Λειτουργία

οι Ψαλτάδες .........

Ηλίας Παπαδόπουλος

ασπασμός των εικόνων

μετά τη Λειτουργία

Μιχαλόπουλος-Αντωνόπουλος .

πίσω με ποτήρι ο Σουλιώτης Χρήστος

ψάλτης Νίκος Κυριακίδης,Μίμης Δημητριάδης

μαζί με χωριανούς,τιμούν τους σπιτικούς μεζέδες

Χρίστος Νικόπουλος(αριστερά)

με τους Ψαλτάδς&Επιτρόπους.

Ηλίας Παπαδόπουλος,Νίκος(Ψάλτης)

Νίκος Πρώϊος(από Γέρμα),Αντώνης Ξανθόπουλος

Η ίδια παρέα,αριστερά ο Νικόλας Σιδόπουλος

με τον παπα Γιάννη

εσωτερικό του Ναϊδρίου

οι "πιτρούπισες" Στέλλα

και Μαριάνθη

Μαριάνθη-Ηλίας Παπαδόπουλος

Αντώνης Ξανθόπουλος -Στέλλα

παπα Γιάννης Τουλκαρίδης

οι φυσικές δεξαμενές νερού στο βράχο

η καμπάνα

της παλιάς ...φιλονικίας 1959

ανεβαίνοντας.....

Γεωργιάδης Γιώργος

με οικογένεια

μερεμέτι-τσιμέντο 1971

η σκάλα....

η θέα από τη Σπηλιά....

τα βράχια ,δεξιά........

Κώστας Βασιλειάδης -Δημήτρης Λυγούρας

Μέλη ΔΣ ΠΕΛΣΑ,επί το έργον....

το ΔΣ ΠΕΛΣΑ

νέες ακακίες,δενδροφύτευση

η Σπηλιά "Μαλαπέστα",πάνω από Λατομείο