ΙΣΤΟΡΙΚΑ:Η Μάχη των Αμπελοκήπων Καστοριάς στις 15/4/1941

Ο Τάφος των Αγνώστων Πεσόντων
Στρατιωτών μας

 

ΙΣΤΟΡΙΚΑ:Η Μάχη των Αμπελοκήπων Καστοριάς στις 15/4/1941

 

     Πολλές διηγήσεις από τους γονείς μας και άλλους ηλικιωμένους ,αποβιώσαντες πλέον,είχαμε στα παιδικά μας χρόνια,για τελευταίες μάχες του Ελληνικού Στρατού στην περιοχή μας γύρω από το χωριό μας Αμπελόκηποι Καστοριάς με τον προελεύνοντα Γερμανικό Στρατό.

     Όμως χωρίς πολλές λεπτομέρειες,ξέραμε μόνο ότι στο Νεκροταφείο μας στον Αη-Νικόλα, υπήρχε κάποιο "μνήμα",χωρίς καμιά άλλη επισήμανση ή όνομα,απλά προφορικά  λέγονταν ότι ήταν θαμένοι κάποιοι στρατιώτες μας που σκοτώθηκαν στην περιοχή σε μάχες με τους Γερμανούς,κάπου γύρω από τον Αη-Νικόλα ή  πιο πέρα Δυτικά στην θέση "Σπαχιλίκι".

       Αργότερα κάποιοι Επίτροποι, φρόντισαν και τοποθετήθηκε ένα κιγκλίδωμα στην περίμετρο του Τάφου και τα τελευταία χρόνια (μάλλον μετά το 2007-2008??) κατασκευάστηκε ένας λιτός μαρμάρινος τάφος με επιτύμβια μαρμάρινη πλάκα που Γράφει "ΜΝΗΜΕΙΟ ΑΓΝΩΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΩΝ ΣΤΙΣ 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941".

   Η 10η Απριλίου 1941 μπήκε μάλλον λάθος, από προφορικές διηγήσεις,αφού η τελική μάχη μάχη έγινε στις 15 Απιλίου 1941.Εκτός κι αν υπήρξαν εχθροπραξίες και νωρύτερα στο διάστημα 10-15 Απριλίου. ** Δείτε την Φωτο-Θέση στον Χάρτη με ΚΛΙΚ ΕΔΩ

   Επίσης  οι διηγήσεις έλεγαν ότι έγινε τελικά κατάρρευση του ελληνικού μετώπου,πολλά θύματα και διασκορπίστηκε στρατιωτικό υλικό (ατομικά μέσα,ρουχισμός,κουβέρτες,οπλισμός,άλογα κλπ) σε μεγάλη έκταση και ένα μέρος του περισυλλέχθηκε από κατοίκους των χωριών μας και στην συνέχεια οι Ιταλοί έκαναν έρευνες στα σπίτια του Χωριού μας.

    Οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν στο  Δημοτικό Σχολείο,όπου ξυλοκοπήθηκαν ανηλεώς για  να "μαρτυρήσουν" που είναι τα όπλα.Ηταν τόσο σκληρά τα βασανιστήρια που ο Νασιόπουλος Στέργιος, απελπισμένος τους είπε "ελάτε να σας δείξω που έχω τα οπλα"-Τους οδήγησε,φρουρούμενος,στο Φράγμα Γκιόλι "Να εδώ τα έχω"- και πήδηξε στο ποτάμι να πνιγεί,αλλά πρόλαβαν άλλοι χωριανοί και τον έβγαλαν.Ετσι τους άφησαν οι Ιταλοί,βλέποντας ότι ματαιοπονούν.

Χρόνια αργότερα,από διηγήσεις του Αργύρη Κοβάτση, έγινε γνωστό,ότι οπλισμό είχε συγκεντρώσει τμήμα του ΕΛΑΣ,σε κρυψώνες σε αχυρώνες,αχούρια,προβάτες κλπ  που χρησιμοποιήθηκε στην περίοδο της Κατοχής από ένοπλα τμήματα στην Εθνική Αντίσταση.

    Ο  φίλος-συγχωριανός Κώστας Αντωνόπουλος,ολοκληρώνει όπου νάναι μια τεκμηριωμένη  ιστορική έρευνα για την Μάχη αυτή, μέσα από τα επίσημα αρχεία του ΓΕΣ(Γεν Επιτ Στρατού),βρήκε και ονόματα νεκρών στρατιωτών και τον τόπο καταγωγής τους και υποσχέθηκε να την παρουσιάσει ευρύτερα,ίσως σε κάποια εκδήλωση σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΠΕΛΣΑ ,τον Δήμο και άλλους φορείς.

  

Η επιτύμβια πλάκα-Η Ημερομηνία είναι 15-4-1941,
σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία

   Μια και σήμερα  15/4/2016 είναι Ημέρα Μνήμης για τους Πεσόντες της Μάχης εκείνης,θεωρήσαμε ελάχιστο χρέος,αναγκαία μια αναφορά στην Μάχη αυτή,μια επίσκεψη-απότιση φόρου τιμής, με λίγα λουλούδια στο "Μνήμα" των Πεσόντων Αγνώστων Στρατιωτών στο Νεκροταφείο του Αη Νικόλα,με την ευχή να υπάρξει και Μνημείο Πεσόντων με όσα ονόματα βρεί η έρευνα του Κώστα Αντωνόπουλου.......

........Αιωνία τους η Μνήμη.......
  

Ο Ανδριάντας του Ταγμχη ΠΑΠΑΡΡΟΔΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
στο Διπηλιό-Επεσε στις 15-4-1941

  Το ιστορικό "πάζλ" δένει με μνημείο Ανδριάντα  στο Δισπηλιό Καστοριάς του ΠΑΠΑΡΡΟΔΟΥ ΙΩΑΝΝΗ Ταγματάρχη του Ελλην Στρατού,πεσόντος στην ίδια Μάχη 15-4-1941
**Βλ.Θέση Ανδριάντα στο Δισπηλιό Καστοριάς με ΚΛΙΚ ΕΔΩ ..(κι εδώ η ημερομηνία φαίνεται διορθωμένη σε 15-4-1941 ή 13-4-1941)
     Καιρός να τιμηθούν ανάλογα και οι άλλοι πεσόντες στην περιοχή μας....

==================================================================

    Περιμένοντας την ολοκλήρωση της Ιστορικής Ερευνας Αντωνόπουλου,παραθέτουμε παρακάτω κάποια στοιχεία που βρήκαμε με αναζήτηση για την Μάχη αυτή, που φέρεται σαν Μάχη της Λίμνης Καστοριάς,μια και οι εχθροπραξίες εκτάθηκαν σε όλη την παραλίμνια περιοχή από Φωτεινή,συνέχεια προς Γκιόλι-Δισπηλιό-Αμπελόκηποι-Μηλίτσα.

======================================================================

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ (Δημοσίευση*23 Οκτωβρίου 2013)

            Μεγάλη Τρίτη 15/4/1941 δόθηκε η μοναδική μάχη εκ συστάσεως του Ελληνογερμανικού πολέμου, η σύγκρουση σε δύο σημεία, νότια της λίμνης και ανατολικά του Άργους Ορεστικού, στο χωρίο Αμπελόκηποι και Μηλίτσα που εκδηλώθηκε η κύρια προσπάθεια των Γερμανών και στην διάβαση Φωτεινής που εκδηλώθηκε η δευτερεύουσα προσπάθεια.
 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Το μέτωπο της γραμμής της Δύναμης W του Βερμίου, η παράκαμψη της Γραμμής Μεταξά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, η κάθοδος των δυνάμεων του Άξονα από την Γιουγκοσλαβία και η κατάληψη της Θεσσαλονίκης.

 

            Στο χωριό Αμπελόκηποι εγκαταστάθηκαν αμυντικά μικρές ελληνικές δυνάμεις πεζικού, ιππικού και πυροβολικού, συγκεκριμένα το 1^ο τάγμα του 23^ου Συντάγματος Π/Ζ, 2 διμοιρίες βαρέων πολυβόλων (4 πολυβόλα των 13,2 mm), η επιλαρχία ιππικού, 4 βαριές πυροβολαρχίες της 20^ης Μεραρχίας και 2 πεδινές της 13^ης Μεραρχίας υπό την διοίκηση του συνταγματάρχη Ευσταθίου Λιώση.
 

ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΧΙΙΙ ΜΠ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΑΧΗ

 

1. Διοικητής: Υ­πτγος Μουτούσης.

2. Αρχηγός Πεζικού: Σχης Λιώσης Ευστάθιος.

3. Επιτελάρχης: Αν­χης Αναγνωστόπουλος Σωτήριος.

4. Διοικητής 23ου ΣΠ (Χίου): Σχης (ΠΖ) Μπάρμπακος Αριστοτέλης.

5. Υποδιοικητής 23ου ΣΠ (Χίου): Αν­χης Παπαδάκης Γεώργιος.

 

            Οι γερμανοί μετέφεραν την μηχανοκίνητη Μεραρχίας Σωματοφυλακής του SS Αδόλφου Χίτλερ (1η Μεραρχία SS Leibstandarte SS Adolf Hitler - LSSAH) που ήταν μονάδα σε επίπεδο ταξιαρχίας με διοικητή τον Γιόσεφ Ντήντριχ, νεαρό στρατηγό.

 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Σύσκεψη για την ελληνική παράδοση. Από δεξιά προς τα αριστερά: Βίλχελμ Λιστ, Χανς φον Γκράιφενμπεργκ και Ζεπ Ντίτριχ. 

            Την νύκτα της 14^ης προς 15^η Απριλίου κατευθύνθηκε η 1η Μεραρχία SS Leibstandarte SS Adolf Hitler – LSSAH από την οδό Κλεισούρα – Κορησσό και αναπτύχτηκε στην πεδιάδα γύρω από το χωριό Κρεπενή, επισκεύασαν την γέφυρα του χωριού και στις 5.30 πμ ενήργησαν επίθεση στην αμυντική γραμμή, στην επίθεση αυτή αποκρούστηκαν από τους Έλληνες και είχαν σημαντικές απώλειες σε άνδρες και έχασαν 25 άρματα και λοιπά οχήματα, τα οποία καταστράφηκαν από τις βολές του πυροβολικού. Από αυτή την επίθεση οι γερμανοί διέγνωσαν την αδυναμία της ελληνικής άμυνας νότια του χωριού Αμπελόκηποι στους πρόποδες του Σινιάτσικου, και εκεί επικέντρωσαν τις ενέργειές τους. Η Ελληνική διοίκηση ενίσχυσε τον τομέα αυτό με 2 τάγματα του 23 Συντάγματος ( οι άνδρες αυτοί ήταν κατάκοποι μετά από νυκτερινή πορεία και δεν είχαν υψηλό ηθικό). Ο υποστράτηγος Μουτούσης τους μίλησε και διέταξε την ανάπαυσή τους σε περιοχή βόρεια της γέφυρας Μανιάκους.

 

            Στο μεταξύ οι γερμανοί διαρκώς ενισχυόμενοι από νέες δυνάμεις στις 11πμ προώθησαν 10 βαριές πυροβολαρχίες ( 40 πυροβόλα) στην επακολουθήσασα μάχη πυροβολικού οι ελληνικές δυνάμεις του πυροβολικού καθήλωσαν τις δυνάμεις των γερμανών και υπερίσχυσαν των περισσοτέρων  γερμανικών πυροβόλων, στο χωριό  Μηλίτσα με την ενίσχυση ενός τάγματος Π/Ζ οι γερμανοί ανανέωσαν την επίθεσή τους με αποτέλεσμα να αποτύχει και η δεύτερη γερμανική επίθεση.

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η πρώτη γραμμή στις 15 Απριλίου 1941.

 Στη 1.30μμ εξαπολύθηκε νέα γερμανική επίθεση στην οποία οι γερμανοί είχαν μεγάλες απώλειες, οι ισχνές ελληνικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, στην μάχη αυτή έπεσε ο ίλαρχος Κλείτος Χατζηλιάδης, την στιγμή εκείνη τμήματα του 4^ου τάγματος Πολυβόλων έφτασαν στις απειλούμενες περιοχές.  Η γερμανική επίθεση ήταν αφόρητη στις μάχες που ακολούθησαν χτυπήθηκαν τα πυροβόλα της 13β Ελληνικής Μοίρας και καταστράφηκαν, ενώ ο διοικητής τους ταγματάρχης Παπαρόδου έπεφτε μαχόμενος επί των όπλων του.(**Σημείωση δική μας:ανδριάντας του υπάρχει στο χωριό Δισπηλιό -** Βλ.Θέση ΚΛΙΚ ΕΔΩ)

 

            Στις 3μμ η ίλη (λόχος) ιππικού που μαχόταν στο ύψωμα 680  (Σπαϊλίκια)(**Σημείωση δική μας:είναι η θέση -Τοπωνύμιο "Σπαχιλίκι",στα Δυτικά του Αη-Νικόλα προς Δισπηλιό) υποχώρησε. Ο Μέραρχος (Σωτήρης Μουτούσης)  πάνω σε μοτοσυκλέτα συνάντησε στο Αρμενοχώρι την ανατραπείσα ίλη  ιππικού και τους διέταξε (αφού τους επίπληξε) να επανέλθουν στις θέσεις τους, ο υπίλαρχος Γερασιμίδης με την μονάδα του κατευθύνθηκε στα υψώματα, σύντομα όμως διαλύθηκαν λόγω του πεσμένου τους ηθικού, ο Μέραρχος έστειλε (αφού εμψύχωσε τους άνδρες),    το κατάκοπο από συνεχή πορεία (μειωμένης δύναμης) 3ο Τάγμα του 22ου Συντάγματος Λέσβου (3/22) με διοικητή τον ταγματάρχη Δέτση  και στις 4.30 κατέλαβε τις θέσεις που είχαν εγκαταλείψει οι ιππείς, εδώ πρέπει να πούμε ότι ο Σ Μουτούσης (ο οποίος συμμετείχε σαν υπουργός Συγκοινωνίας  στη κατοχική κυβέρνηση του Τσολάκογλου) έβγαζε λόγους στους στρατιώτες φέρνοντας τους στο φιλότιμο για να συνεχιστεί η Ελληνική άμυνα, ένας τραυματισμένος λοχίας την στιγμή που παρότρυνε τους άνδρες ο Μέραρχος άρχισε να φωνάζει «Αδέλφια, οι Γερμανοί είναι χειρότεροι από τους Ιταλούς χωρίς τα άρματά τους, τους πολέμησα και τους είδα», πραγματικά σε τέτοιες στιγμές η θέληση ενός υπαξιωματικού και ενός ψυχωμένου διοικητή κάνουν θαύματα, στις 5μμ ολόκληρη η επίλεκτη γερμανική ταξιαρχία έκανε σφοδρή επίθεση (την τέταρτη), στην επίθεση αυτή συμμετείχαν 40 στούκας και πολλά βαρέα πυροβόλα. 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο ταγματάρχης Ιωάννης Παπαρρόδου (στο μέσο) έπεσε ηρωικά τις απογευματινές ώρες της 13ης Απριλίου 1941, αρνούμενος να παραδοθεί.(*.(**Σημείωση δική μας:ανδριάντας του Τγχη Παπαρρόδου υπάρχει στο χωριό Δισπηλιό -** Βλ.Θέση ΚΛΙΚ ΕΔΩ)

 Στην αρχή οι ελληνικές θέσεις έμειναν ακλόνητες, όμως η γερμανική αεροπορία βομβάρδιζε ανενόχλητη και πολυβολούσε από μικρό ύψος τις ελληνικές θέσεις του 3/22 τάγματος, ο βομβαρδισμός αποδιάρθρωσε το ελληνικό πυροβολικό καταστρέφοντας 4 πυροβολαρχίες και πυρπολήθηκαν βυτιοφόρα του στρατού, σ αυτή την κατάσταση προήλασαν τα τεθωρακισμένα ανενόχλητα από το Ελληνικό πυροβολικά και διέσπασαν τις γραμμές των ελλήνων, φτάνοντας πίσω από τις θέσεις των ελληνικών πυροβόλων, ακολούθησε το γερμανικό πεζικό που εξουδετέρωνε τις εστίες αντίστασης, οι Έλληνες πυροβολητές έδωσαν απεγνωσμένο αγώνα και πολλοί έπεσαν επί των πυροβόλων τους, βάλλοντας μέχρι την τελευταία στιγμή κατά των γερμανικών αρμάτων.

 

            Τα μηχανοκίνητα προήλασαν προς Άργος Ορεστικό, στις 6μμ η ελληνική διοίκηση διέταξε την ανατίναξη της γέφυρας στους Μανιάκους, οι δυνάμεις που βρισκόταν ανατολικά της γέφυρας είτε πολέμησαν, είτε ανασυγκροτούνταν και προσπάθησαν να διαφύγουν βορειοδυτικά υπό την κάλυψη των μαχόμενων πυροβολαρχιών που εξαντλούσαν τα πυρομαχικά τους κατά των γερμανικών αρμάτων. Μέχρι την είσοδο των γερμανών στο Άργος Ορεστικό ο Σ Μουτούσης παρακολουθούσε την άνιση μάχη από μια ταράτσα στην ανατολική παρυφή της πόλης και επικοινωνεί με τις μαχόμενες μονάδες, λίγο πριν την είσοδο των γερμανών παίρνει τηλεφωνικό μήνυμα από τον λοχαγό Μανωλέσο που του φώναζε «Στρατηγέ αυτή είναι η τελευταία επαφή μας, αιχμαλωτίζομαι, βρίσκομαι κυκλωμένος εγώ και η μονάδα μου, δεν έχουμε πια βλήματα, ούτε σφαίρες. Τα αδειάσαμε όλα… Για χαρά! Ζήτω η αιωνία Ελλάς!».  

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Εξώφυλλο του προπαγανδιστικού περιοδικού Signal Magazine με φωτογραφία του Γερμανού Ταγματάρχη των SS Κουρτ Μάγιερ να δίνει διαταγές κατά την Μάχη της Στενωπού της Κλεισούρας στις 14 Απριλίου 1941.

 

Στις 7.30 μμ οι γερμανοί κατέλαβαν το Άργος Ορεστικό, όπου συνέλαβαν ασύντακτους στρατιώτες  της ελληνικής μεραρχίας. Η μάχη συνεχίστηκε στην παραλίμνια περιοχή όπου ελληνικά τμήματα εξακολουθούσαν να αντιστέκονται, η γερμανική πρέλαση από Δισπηλιό προς Καστορία τους συγκράτησαν άνδρες του 2^ου Τάγματος Πυροβόλων Θέσεως, οι γερμανοί υποχρεώθηκαν σε σφοδρές συγκρούσεις που έδωσαν όμως την δυνατότητα σε ελληνικά τμήματα να διαφύγουν και να περάσουν την ξύλινη γέφυρα του Αλιάκμονα και να κατευθυνθούν προς Σκαλοχώρι, όπου και μεταφέρθηκε ο Σταθμός Διοίκησεως της Μεραρχίας. Στις 8μμ οι γερμανοί κατέλαβαν την Καστοριά. Και εκεί σταμάτησαν τις όποιες ενέργειές τους.

 

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΑΜΥΝΑΣ

 

            Στην διάβαση της Φωτεινής τμήματα του 3ου Συντάγματος της μεραρχίας Ιππικού (απόσπασμα του συνταγματάρχη Δέδε), παρ όλο που βαλόντουσαν από τα γερμανικά στούκας πολέμησαν με πείσμα αποκρούοντας διαδοχικές εφόδους  μανάδων του γερμανικού πεζικού και των τεθωρακισμένων τους, ιδιαίτερα μεταξύ 1 και 4μμ τα ελληνικά πυροβόλα προξένησαν βαριές απώλειες στους γερμανούς και μέχρι το τέλος της ημέρας έμειναν κύριοι του πεδίου της μάχης.

 

            Τα βράδυ της 15^ης προς 16 Απριλίου η ελληνική διοίκηση υπό το βάρος των εξελίξεων υποχρέωσε και το νικηφόρο σύνταγμα ιππικού και το σύνολο του υποχωρούντος ΤΣΔΜ σε αναδίπλωση στους ορεινούς όγκους του Τρικλάριου και μετά στα ορεινά της Πίνδου. Την πίεση υπό την οποία βρέθηκαν οι γερμανοί φαίνεται από την σχετική αναφορά της 12^ης Στρατιάς την νύκτα της 15^ης Απριλίου: «Οι Έλληνες προβάλουν πεισματώδη αντίσταση δυτικά της Φλώρινας και στην Καστοριά….». 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Γιόζεφ Ζεπ Ντήτριχ γεννήθηκε στις 26 Μαΐου 1892 στο Χαβάγκεν της Βαυαρίας. Μέτριος μαθητής.

Τον Οκτώβριο του 1911 κατατάχθηκε στο στρατό –στο 1ο Βαυαρικό Σύνταγμα- συμμετείχε στον Α’ ΠΠ, τραυματίστηκε δυο φορές και για την ανδρεία του παρασημοφορήθηκε με τον Σιδηρού Σταυρό 1ης  και 2ης τάξης και το Βαυαρικό μετάλλιο Ανδρείας. Με τη λήξη του πολέμου εργάστηκε στη Γερμανική αστυνομία και ήταν από τα πρώτα ενεργά μέλη του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. 

Το 1928 ήταν συνταγματάρχης, διοικούσε μια από τις πρώτες μονάδες των SS και ήταν άνθρωπος της απόλυτης εμπιστοσύνης του Χίτλερ, οδηγός και σωματοφύλακας του….το 1932 ανέλαβε τη διοίκηση επίλεκτων SS που αποτελούσαν τη σωματοφυλακή του Χίτλερ (SS-Begleitkommando Der Fuehrer)…..γεγονός που αποτέλεσε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία της ειδικής μονάδας των Waffen SS.

Συμμετείχε στην εισβολή στην Πολωνία και στη Γαλλία και στην εκστρατεία εναντίον των Βαλκανίων. Σαν διοικητής του 1oυ τεθωρακισμένου Σώματος των SS (I SS Panzer korps) πήρε μέρος στις μάχη της Γαλλίας το 1944, σαν διοικητής της 6ης τεθωρακισμένης στρατιάς των SS (VI-SS  Panzerarmee) στην αντεπίθεση των Αρδεννών . 8 Μαΐου 1945 παραδόθηκε στους Αμερικάνους. Καταδικάστηκε σε 25 χρόνια φυλάκιση, κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου…..αμνηστεύτηκε τον Νοέμβριο του 1955, αλλά ύστερα από λίγο καιρό ξαναφυλακίστηκε, κατηγορούμενος για τη δολοφονία έξι μελών των SA στη «νύχτα των μεγάλων μαχαιριών» το 1934…..και τελικά το Φεβρουάριο του 1959 αποφυλακίστηκε λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας. 
Πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 21 Απριλίου 1966.

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

 

            Στα μέσα Μαΐου του 1941 στην κατεχόμενη Αθήνα, οι γερμανοί αναζήτησαν πληροφορίες για την μάχη της λίμνης της Καστοριάς,  το κατοχικό ελληνικό υπουργείο Εθνικής αμύνης έστειλε τον συνταγματάρχη Ευστάθιο Λιώση στο γερμανικό φρουραρχείο, ο οποίος βρέθηκε προ του αντιστράτηγου Ζεπ (Γιόσεφ ) Ντίντριχ, ο οποίος τον ρώτησε για την διάταξη των ελληνικών μονάδων στις 15 Απριλίου. Ο συνταγματάρχης Ευστάθιος Λιώσης παρέταξε επί χάρτου τις θέσεις των ελληνικών μονάδων. Ο Γερμανός στρατηγός εξοργίστηκε και κατηγόρησε τον Έλληνα αξιωματικό ότι λέει ψέματα. Δεν πίστευε ότι του είχαν αντιταχθεί τόσο λίγες δυνάμεις (δύο τάγματα πεζικού, μια επιλαρχία ιππικού, ένα τάγμα πολυβόλων και εννιά πυροβολαρχίες με 47 στοιχεία). Σύμφωνα με τις γερμανικές εκτιμήσεις στην μάχη έλαβαν μέρος 3 ελληνικές μεραρχίες της 9^ης, της 10^ης και της 13^ης. Ο συνταγματάρχης Ευστάθιος Λιώσης αντέταξε τα επιχειρήματά του και τεκμηρίωσε τις απόψεις του, ο γερμανός στρατηγός αναγκάστηκε να παραδεχτεί την πικρή αλήθεια. Είχε αντιμετωπίσει όχι 3  μεραρχίες αλλά 3 τάγματα, στο τέλος της συζήτησης ρώτησε ποιος ήταν ο Έλληνας μέραρχος και που βρισκόταν στις διάφορες φάσεις της μάχης και ζήτησε να του διαβιβάσει τα συγχαρητήρια του.

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η «Σωματοφυλακή του Αδόλφου Χίτλερ», ονομάστηκε Liebestandarte SS Adolf Hitler (LSSAH)  ήταν η πιο αφοσιωμένη και επίλεκτη μονάδα των Waffen SS και αρχικά δημιουργήθηκε για την προσωπική ασφάλεια του Χίτλερ.

            Ο Μέραρχος Σωτήρης Μουτούσης στην κυριολεξία κράτησε την περιοχή με διαρκή κηρύγματα προς τους υποχωρούντες στρατιώτες μας, είχε πια επικρατήσει η άποψη ότι ήταν άσκοπος ο πόλεμος και με τους Ιταλούς και με τους Γερμανούς που πραγματικά έκαναν  την σαρωτική επίδειξη της αεροπορικής και τεθωρακισμένης δύναμής τους.

            Ο Τσολάκογλου γράφει στην πολεμική του έκθεση : 

«Ένεκα τούτου την 15 Απριλίου, συνήψεν ο Μουτούσης ημερήσιαν μάχην προς τους  εισβάλλοντας Γερμανούς, δι ην μετά θαυμασμού εξεφράσθη ο στρατηγός Φον λιστ. Την μάχην αυτήν παρακουλούθησα αυτοπροσώπως υπό υψώματος ανατολικώς της Σμίξης (Ν Άργους Ορεστικού) και αντελήφθην τας σοβαράς απωλείας, ας υπέστησαν οι Γερμανοί. Κατεστράφησαν κατά αυτήν 25 άρματα. Οι Γερμανοί δεν θα διέσπων την ασθενήν μας άμυναν, αν δεν κατεστρέφοντο παρά των στούκας τα πυροβόλα μας».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Στην πρώτη κατοχική κυβέρνηση του Στρατηγού Γεώργ. Τσολάκογλου, ο στρατηγός Σ. Μουτούσης  ανέλαβε το υπουργείο Συγκοινωνιών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η ΠΡΩΤΗ ΝΙΚΗ 1940-1941 του ΝΑTIONAL GEOGRAPHIC.

 

ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-41 του Δ Ζαφειροπουλου Αν/ρχου ΠΖ

 

ΙΤΑΛΟΜΑΧΟΙ του Κώστα Καλατζή εκδόσεις ΔΙΦΡΟΣ 1961 (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)

======Πηγή ιστορικών στοιχείων άρθρου pluton22.blogspot.gr =======

====================================================================

**Ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία για την Μάχη αυτή περιλαμβάνονται σε άρθρο:

ΒΑΣΙΛΗ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Οι ήρωες στον πόλεμο του 1940-1941  που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα ΟΔΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ,όπου αναφέρονται και ονόματα νεκρών,πέραν των άλλων στην ευρύτερη περιοχή,για το χωριό μας:

===========================

-4. Κλείτος Χατζηλιάδης, ίλαρχος.
Έπεσε στην τρίτη κατά σειρά επίθεση των Γερμανών (ώρα 1:00 μ.μ.) στην πλευρά του χωριού Αμπελόκηποι όπου με την ίλη ιππικού που διοικούσε το υποστήριξε, έπεσε ηρωικά μαζί με άλλους ιππείς.

 ....Το επόμενο αεροπλάνο που είχε την… τύχη σχεδόν να προσγειωθεί στην περιοχή των Αμπελοκήπων, ύστερα από πολλούς κύκλους στον ουρανό, ήταν ένα τεράστιο για την εποχή Ιταλικό.

(** εδώ έχουμε τις διηγήσεις συγχωριανών μας ηλικιωμένων, για αεροπλάνο που έπεσε κοντά στο χωριό,μάλλον στα λεγόμενα "διαθέσιμα"-στα βόρεια του Χωριού)

==========================
**Σημ:όπου αναφέρεται "θέση ΚΛΙΚ ΕΔΩ" δεν λειτουργεί ο σύνδεσμος λόγω αναστολής λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας panoramio από το 2017.Θα χρειαστεί ικανός χρόνος μεταφοράς θέσeων στους Χάρτες GoogleEarth..